اختصاصی اویان نیوز:

پس از صدور فرمان مشروطه نخستین روزنامه در تبریز پدید آمد. تبریز نخستین شهری است که پس از تصویب نظامنامه انتخابات سران جنبش مشروطه مرکب از بیست نفر به نام انجمن ایالتی آذربایجان را به وجود آوردند. انجمن ایالتی “روزنامه انجمن” را به عنوان سخنگو و ناشر افکار خود بنیان نهاد. روزنامه “انجمن” به زبان فارسی و با اشعار تورکی منتشر می‌شد و بر اساس نوشته‌های احمد کسروی فقط به “کارهای انجمن و پیش آمدهای آذربایجان” می‌پرداخت. نکته تامل برانگیز در خصوص نشر این روزنامه این است که انجمن نخستین روزنامه‌ی کاملا آزاد و ملی است که برخلاف تمام روزنامه‌ها بدون کسب امتیاز از وزارت انطباعات پا به عرصه گذاشت. گوئل کوهن در کتاب « تاریخ سانسور در مطبوعات ایران» می نویسد: «امتیاز این روزنامه از سوی مردم تبریز صادر گردید» این تصمیم خود به خوبی گویای دیدگاه سران جنبش در خصوص انجمن ایالت و نقش مردم در امور مدنی می باشد نخستین شماره آن در رمضان سال ۱۳۲۴ قمری،۲۶مهر ۱۲۸۵ شمسی و ۱۹ اکتبر ۱۹۰۶ میلادی با نام روزنامه مجلس ملی تبریز منتشر شد.(۱)

چهار شماره با نام جریده ملی و چهار شماره با نام روزنامه ملی منتشر شد. از شماره ۱۰تا ۳۷ مجددا به نام جریده ملی ولی از شماره ۲۸ به بعد به نام انجمن انتشار یافت.مؤسس آن سید هاشم وکیلی چرندابی بود و مدیر مسئول آن را از شماره اول تا ۳۷ میرزا علی اکبرخان وکیلی‌چرندابی و از شماره ۳۸ تا شماره ۱۱۰ میرزا محمود خان غنی‌زاده سلماسی(۲)بر عهده داشت از شماره ۱۱۱ مجددا میرزا علی اکبر چرندابی مدیر مسئول گردید.

——–

۱- لازم به ذکر می باشد که در دوره‌ی اول مشروطه همیشه بحث بر سر حدود و اختیارات انجمن ایالتی آذربایجان بر سر زبانها بود بطوریکه این بحث در مجلس تهران بالا گرفت و حتی مرحوم سید محمد طباطبایی نیز از کارهای انجمن ایالتی تبریز گله کرد، که ما یک مجلس شوری داریم (صفحه ۲۲۴و۲۲۵)

۲- از میرزا محمود خان غنی‌زاده سلماسی در قسمت “روزنامه فریاد اورمیه” سخن خواهد رفت.