اویان نیوز:
جاببار باغچه‌بان
حاضیرلایان : وحید فائزپور (کییاکسار)
” جاببار عسگرزاده ” (عاجیز) ۱۸۸۵- جی (۱۲۶۴ ه.ش.) ایلده ” ایروان ” شهرینده آنا‌دان اولوب، ایلک ائیتیمینی موللا‌خانادا آلمیشدیر. ۱۵ یاشیندا ایکن، ائولرده، کیچیک یاشلی اوشاقلارین ائیتیمی ایله اوغراشارکن، گوه‌نیلیر بیریسی اولدوغوندان، موسلمان ائولرینده قیزلارا دا، اؤیرتمنلیک ائدردی. آتاسی عسگر او زامانین آغیر ایقتیصادی دورومونا گؤره گونئی آذربایجانین ” اورمیه ” شهریندن، ایروانا کؤچوب، اوردا دا مئعمارلیقدا و قنادی‌لیکده چالیشماغی ایله تانینمیشدی. جاببار گنج یاشلاریندا،ائوین آغیر دورومونا یاردیم ائتسین دئیه، بو پئشه‌لره یییه‌لنمیشدیر.
” ائرمنی داشناک‌لار” ینین تؤرتدییی دهشتلی اولایلار دؤورونده آتا، آناسینی ایتیریب، ۱۹۱۸- جی ایلده مینلرله سویداشی کیمی جاببار عسگرزاده ده ایروانی ترک ائده‌رک تورکییه‌نین ” ایغدیر ” شهرینه گئدیب، آز سوره سونرا ایغدیر والیسی اولموش، بیرینجی دونیا ساواشیندان سونرا ایروانا قاییتمیشدیر.
ایلک ژورنالیستلیک چالیشمالاری ” قافقاز ” قزئتی ایله اولوب، ” موللا نصر الدین ” درگیسنده ده شعرلر و مقاله‌لرله چیخیش ائتمیشدیر. ایروان قوبئرناتورونون ۲۱ یانوار ۱۹۲۴- جو ایلده ” میر محمد فتح اللایئو ” و ” جاببار عسگرزاده ” یه وئریلدییی ایجازه‌یه گؤره ” لک لک ” درگیسنی یاییملاماغا باشلامیشدی. لک لک درگیسی یاخین شرق اؤلکه‌لری اؤزللیکله تورکییه و ایران یاشامی قونوسو ایله ده ماراقلانیب یازیلار یازاردی. قادینلارین آغیر دورومو، درگینی اوغراشدیران قونولاردان بیری ایدی. ” شیطان ” امضاسیله چیخمیش ” آنا و قیز ” آدلی شعرده قادینین آغیر دورومو گؤسته‌ریلمیشدی. لک لک- ین توپلام ۱۲ نومره‌سی ایشیق اوزو گؤره بیلدی. درگینین باغلانماسینین ان اؤنملی نده‌نی بیرینجی دونیا ساواشی اولموشدور. ژورنالین بوتون نومره‌لرینده آشاغیداکی اعلان تکرار اولموشدور:
” مسلکیمیزه موافق و میللتیمیزه منفعتلی اولان هرجور تحریرات اوچون مجموعه‌میزین صفحه‌لری آچیقدیر. ایمضاسیز یازیلار درج اولونمادیغی کیمی، مارک‌سیز مکتوبلار دا قبول اولونماز. یازیلار آچیق تورک دیلینده اولمالیدیر. “
خسته‌لیک ندنی ایله آیاق بارماقلاری کسیلدیگینده، اورمیه‌یه دده‌سی رضانین یانینا گئدیب، ” احمدیه ” مدرسه‌سینده ( اوخول ) اؤیرتمن اولاراق چالیشماغا باشلاییر. سونرا ” تبریز “- ه کؤچوب، ” ابوالقاسیم فیوضات “- ین یانیندا ایشله‌ییر. آچیلان اوشاق باغچاسیندا چالیشیب، اوشاق ائوینده گؤردویو یاخشی ایشلره گؤره ” جاببار باغچابان ” آدینا تانینماغا باشلامیشدی. لال – کار اوشاقلار اوچون مدرسه( اوخول ) آچمیش، ۱۹۲۷-جی ایلده ” تئهران “- دا حبس ائدیلیر، آنجاق ابو القاسم فیوضات ” فارس ” ایالتینین معاریف رئیسی ایشله‌یرکن، بو خبری ائشیتدیگینده، اونو ” شیراز “- دا یئنی تشکیل ائدیلن اوشاق ائوینده ایشلمه‌یه گتیرمیشدیر.
جاببار عسگرزاده ۱۹۳۳-۱۹۳۵- جی ایللرده تئهراندا آچدیغی کار لار و لال‌لار مدرسه‌سینده (اوخول) ایشله‌ییر، فیزیکی جهتدن قوصورلو اولان اوشاقلارا کؤمک ائدن بیر جیهاز دوزلدیر . ” پئداقوژی ” فعالیتله مشغول اولان جاببار عسگرزاده ۱۹۴۳- جو ایلده اؤیرتمنلر اوچون مجموعه نشر ائتدیریر. او، ۱۹۶۶-جی ایلده تئهراندا وفات ائدیر.
” موللا نصرالدین ” ، ” زنبور ” ، ” کل نیت ” ، ” مزه‌لی ” ، ” بابای امیر ” آدلی ساتیریک درگیلرده ” آناش قورباغا ” ، ” محکمه پیشییی ” ، ” نوختا‌سیز ” ، ” قورباغا “، ” حاجی لئیلک ” ایمضا‌لارییله چیخیش ائتمیشدیر. ایرواندا آذربایجان مطبوعاتینین ایلکی اولان ” لئیلک ” – ین دیلی، اوسلوبو، ایفاده طرزی، اونون صحیفه‌لرینده وئریلن بدیعی یازیلار، شعر و فئلیئتون‌لارین یاشام گئرچکلرینه دایانماسی اونون اوخوجولارینین ماراق دایره‌سینین گئنیشلنمه‌سینده اؤنملی رول اوینامیشدیر. اونون یازاری و ناشیری، مهارتلی ساتیریک شاعیر جاببار عسگرزاده ادبیات و مطبوعات تاریخیمیزین فورمالاشماسیندا چوخ دیرلی خیدمتلری اولان شخصیت‌لردندیر.
بو قلم صاحبینین خالقین معاریفلنمه‌سی و آزادلیغی یولوندا حیاتا کئچیرمک ایسته‌دییی ایشلر اونو بیر ناشیر، ژورنالیست، یازار، شاعر کیمی اوخوجولارین سئویملیسی ائتمیشدیر.
——–
قایناقلار:
آذربایجان طنز روزنامه‌لری – ناظم آخدوف – چاپ اول شهریور ۱۳۵۸ – انتشارات فرزانه
اولین‌های اورمیه – امیر اکبری و محمد صبحدل – چاپ دوم ۱۳۹۲ – انتشارات بوتا
سایت رسمی کتابخانه ریاست جمهوری آذربایجان – ایروان ضییالیلاری http://www.iravan.info/
