
اویان نیوز:
بئل هوکس
آذربایجان تورکجهسینه اویغونلاشدیران: تورکان اورمولو
۱۰-نجو بؤلوم
هئچ بیر موداخیله، آمئریکا فمینیزمینین چؤهرهسینی، فمینیست دوشونرلرین عیرق و عیرقچیلیک گئرچگینی تانیما طلبیندن داها چوخ دییشدیرمهییبدیر. بو اؤلکهنین بوتون آغدریلی قادینلاری، اؤز ایستاتوسلارینین قارادریلی قادینلارین و گئنل اولاراق آغدریلی اولمایان قادینلارین ایستاتوسلاریندان فرقلی اولدوغونو بیلیر. بونو، کیچیک بیر قیز ایکن تئلئویزیادا یانلیز اؤز گؤرونتولرینی گؤردوکلری زاماندان اعتیبارن بیلیرلر. آغدریلی اولمایانلارین اورادا اولماماسینین/گؤرونمز اولماسینین تک ندنینین آغدریلی اولمادیقلاری اولدوغونو بیلیرلر. بو اؤلکهنین بوتون آغدریلی قادینلاری، آغدریلی اولماغین ایمتییازلی بیر کاتئقوری اولدوغونو بیلیرلر. آغدریلی قادینلارین بو بیلگینی اؤرت- باسدیر ائتمگی ویا دانماغی سئچه بیلمهلری بیلگیسیز اولدوقلاری آنلامینا گلمز، دانما ایچینده اولدوقلاری آنلامینا گلیر.
آغدریلی قادینلاردان اولوشموش هئچ بیر قروپ، اؤز ستاتوسو ایله قارادریلی قادینلارین ستاتوسو آراسینداکی فرقلری، وطنداشلیق هاقلاری موباریزهسینده آکتیو اولان، پولیتیک آنلامدا بیلینجلنمیش آغدریلی قادین قروپوندان داها چوخ آنلامادی. آغدریلی قادینارین آمئریکا تاریخینین بو دؤنمینده یازدیقلاری خاطیرهلر و آنیلار بو بیلگینی ایثبات ائدیر. آنجاق قورتولوش حرکتینه کئچدیکلری زامان، وطنداشلیق هاقلاری موباریزهسینده بیرباشا گؤردوکلری و ائشیتدیکلری فرقلیلییه دایر فرقینده اولماغی اؤرت- باسدیر ائدن و دانان بیر فمینیست حرکتین باشینا کئچدیلر. سادجه عیرقچیلییه قارشی موباریزهیه قاتیلمیش اولمالاری، آغدریلی اوستونلوگوندن واز کئچدیکلری، قارادریلی قادینلاردان داها اوستون، داها بیلگیلی، داها یاخشی ائییتیم آلمیش و بیر حرکته “لیدئرلیک ائتمک” اوچون داها اویغون اولدوقلاری شکلیندهکی دوشونجهلری بوراخدیقلاری آنلامینا گلمیردی.
بو قادینلار بیر چوخ یؤندن، هر کسه (اغدریلی قادینلارا و قارادریلی اینسانلارا) سس وئرمه حاقینین وئریلمهسینی طلب ائتمیش اولان کؤلهلیگه قارشی اولان اؤنجولرینی ایزلهییردیلر. بو اؤنجولر توپلومسال جینسیت تمللی ندنلرله سس وئرمه حاقیندان محروم قالارکن قارادریلی ائرککلرین بو حاقی قازانما احتیمالی ایله قارشیلاشدیقلاریندا، آغدریلی ائرککلر ایله آغدریلی اوستونلوگو چرچیوهسینده ایش بیرلیگینه اوستونلوک وئردیلر. قارادریلیلره داها چوخ هاق وئریلمهسینه یؤنهلیک موباریزه ائتدیکلری طلبلره شاهیدلیک ائدن دؤنمین آغدریلی فمینیستلری، اؤزلری اوچون داها چوخ هاق طلب ائتمک اوچون او آنی سئچمیشدیلر. بو بیرئیلرین بعضیلری، وطنداشلیق هاقلاری موباریزهلرینین جینسیتچیلیگین و جینسیتچی باسقیلارین فرقینه وارمالارینا شراییط یاراتدیغینی ایددیعا ائدیردیلر. طبیعی دوروم گئرچکدن بئله اولسایدی، فرقلیلیکله ایلگیلی یئنی قوووشموش اولدوقلاری سیاسی فرقیندهلیگین گونوموزون فمینیست حرکتینی قورامساللاشدیرما بیچیملرینه ده بولاشماسی گؤزلهنیله بیلردی.
بو قادینلار، حرکتین ایچینه، فرقلیلیکلری سیلهرک و داناراق، عیرقی توپلومسال جینسییتله بیرلیکده اله آلماییب تمامن الیهرک گیردیلر. توپلومسال جینسیتی اؤنه چیخارماق، آغدریلی قادینلارین مرکزی بیر قونوم آلا بیلمهلری و بوتون قادینلاری حرکته قاتیلمایا چاغیرمیش اولسالار بئله، حرکتین اؤزلرینه عایید اولدوغونو ایددیعا ائده بیلمهلری آنلامینا گلیردی. باشلانغیجدا عیرق فرقینی یا دا عیرقچیلیک علئیهی موباریزهنی جیددییه آلمایان بیر فمینیست حرکتین ایچینده دوغان اوتوپییاچی باجیلیق گؤروشو، قارادریلی و آغدریلی اولمایان بیر چوخ قادینین تخییولونو اله کئچیره بیلمهدی. حرکتین باشلانغیجیندان بری آکتیو اولان قارادریلی قادینلارین چوخو اؤن پلانا چیخماماغی سئچدیلر. فمینیست حرکت باشلادیغیندا، عیرقلرین اینتئقراسییاسی هله ده چوخ آز گئرچکلشیردی. بیر چوخ قارادریلی آغدریلیلرله هاق ائشیتلیگی تملینده نئجه ایلیشکی قوراجاغینی ایلک دفعه اؤیرهنیردیلر. بیرئیسل اولاراق فمینیزمی سئچن قارادریلی قادینلارین، اؤز عیرق فرقلیلیکلرینی ایشین ایچینه داخیل ائتمکده ایستکسیز داورانمیش اولمالاری دا شاشیردیجی دئییل. اساسن آغدریلی قادینلارین گئنللیکله سؤموروجو و باسقیچی اولدوقلارینی تجروبه ائتدیکلری بیر دونیادا، آغدریلی قادینلارین باجیلیغی اورایا آتمالاری، قارادریلی قادینلار اوچون چوخ گؤزل بیر دویغو اولاملی ایدی.
۱۹۷۰-جی ایللرین سونلاریندا و ۱۹۸۰-جی ایللرین اوللرینده داها گنج بیر قارادریلی قادین/آغدریلی اولمایان قادین قوشاغی، آغدریلی قادینین عیرقچیلیگینه مئیدان اوخودو. بیزلر، داها یاشلی قارادریلی قادین موتتفیقلریمیزدن فرقلی اولاراق، داها چوخ، آغدریلیلرین چوخ اولدوغو یئرلرده ائییتیم آلمیشدیق. چوخوموز هئچ بیر زامان آغدریلی بیر قادینلا موقاییسهده ایکینجی درجهده اولمامیشدیق. چوخوموز ایش گوجونه قاتیلمامیشدیق. قادین حرکتی ایچیندهکی عیرقچیلیگی و آغدریلی اوستونلوگونو الشدیرمک باخیمیندان داها یاخشی بیر دورومداییق. قادینلارین جینسل بیر سینیف اولوشدوردوقلاری دوشونجهسینی اورتایا آتاراق، حرکتی اورتاق ازیلمیشلیک شوعاری چئورهسینده اؤرگوتلنمهیه چالیشان آغدریلی قادینلار، قادینلار آراسینداکی فرقلری، قادینلارین پایلاشدیقلاری بوتون اورتاق تجروبهلری کؤلگلهین فرقلری قبول ائتمکدن ان ایستکسیز اولانلاردی. عیرق ان آچیق فرق ایدی.
۱۹۷۰-جی ایللرده Ain’t I a Woman: Black Woman and Feminismمن بیر قادین دئییلم می: قارادریلی قادینلار و فمینیزم) کیتابینین ایلک تاسلاغینی یازدیم. اوندوققوز یاشیندایدیم. تام زامانلی بیر ایشده هئچ چالیشمامیشدیم. گونئیدن، عیرق باخیمیندان تجرید ائدیلمیش کیچیک بیر قصبه دن ستانفور اونیوئرسیتهسینه گلمیشدیم. آتارکیل دوشونجهیه قارشی چیخاراق بؤیوموشدوم، آما فمینیست پولیتیکانی منیمسهدیگیم یئر اونیوئرسیته اولدو. فمینیست سینیفلره و بیلینج یوکسلتمه قروپلارینا قاتیلان تک قارادریلی قادین اولاراق، عیرق و توپلومسال جینسییت قونولاری ایله تئوریک اولاراق ایلگیلنمهیه باشلادیم. عیرقچی اؤنیارقیلارین فمینیست دوشونجهنی بیچیملندیرمه یوللارینین تانینماسینی طلب ائتمهیه و دییشیم چاغریسی وئرمهیه باشلادیغیم یئر اورایدی. باشقا یئرلرده ده قارادریلی و آغدریلی اولمایان قادینلار، بیرئیسل اولاراق عینی الشدیرینی ائدیردیلر.
او گونلرده عیرقچیلیک گئرچگی ایله و عیرق فرقی ایله اوزلشمگی ایستمهین آغدریلی قادینلار، عیرقی ایشین ایچینه گتیردیگیمیز اوچون بیزلری خائینلیکله سوچلاییردیلار. هاقسیز بیر شکیلده، اساس قونودان و توپلومسال جینسییتدن اوزاقلاشدیغیمیزی دوشونوردولر. اصلینده بیز، قادینلارین ستاتوسلارینا گئرچکچی یاناشیلماسینی و بو گئرچکچی آنلاییشین گئرچک بیر فمینیست پولیتیکانین تمهلینی اولوشدورماسیمی طلب ائدیردیک. هدفیمیز باجیلیق تصوورونو دوشورمک دئییلدی. بیز صمیمی بیر باجیلیغی مومکون ائدهجک سوموت بیر دایانیشما(همرایلیک) سییاستینی یئرلشدیرمهیه چالیشیردیق. آغدریلی قادینلارلا آغدریلی اولمایان قادینلار، اؤز آرالاریندا آغدریلی اوستونلوگوندن قورتولمادیقلاری و فمینیست حرکت تملدن عیرقچیلیق علئیهینه اولمادیغی سورج، آرادا گئرچک بیر “باجیلیق” قورولا بیلمیهجگینی بیلیردیک.
عیرق قونوسونداکی ائلشدیرل موداخیلهلر قادین حرکتینی یوخ ائتمهدی، حرکتی گوجلندیردی. عیرق قونوسونداکی دانماغی اورتادان گؤتورمک، قادینلارین، فرقلیلیکلرین هر سویییهده بولوندوغو گئرچگی ایله اوزلشمهلرینه یاردیم ائتتی. نهایتده، ایمتییازلی قادینلارین، اؤزللیکله ده آغدریلی قادینلارین سینیفسل منفعتلرینی او بیری قادینلارین منفعتلرینین اوستونده توتمایان بیر حرکت اولوشدورماقداییق. بوتون گئرچکلیکلریمیزین دانیشیلا بیلدیگی بیر باجیلیق تصوورو یاراتدیق. دؤنمین توپلومسال عدالتی ساوونان هئچ بیر حرکتینده قاتیلیمچیلار، عیرق قونوسوندا فمینیستلر آراسیندا گئرچکلشن و فمینیست تئوری و پراتیکی یئنیدن دوشونمهیه یول آچان توردن بیر دییالئکتیک آلیش-وئریشده اولمادیلار. فمینیست حرکته قاتیلانلارین، الشدیری و مئیدان اوخوما ایله قارشی قارشییا قالارکن، عدالت و اؤزگورلوک تصوورونه اورکدن باغلی قالمیش اولمالاری اولقوسو، هرکتین دایانیقلیلیغینین و گوجونون آچیق بیر ایثباتیدیر. بو بیزه بونو گؤستریر:فمینیست دوشونرلر کئچمیشده نه قدر یانیلقی دا اولورلار اولسونلار، دییشیم ایرادهسی، موباریزه و اؤزگورلشمه باغلامینی یاراتما ایستگی، یانلیش اینانج و وار ساییملار سوردورمه احتییاجیندان داها گوجلودور.
ایللر بویونجا فمینیست دوشونرلرین عیرقین اؤنمینی قبول ائتمکدهکی ایستکسیزلیگینه شاهید اولدوم. آغدریلی اوستونلوگوندن واز کئچمگی ردد ائتمکلرینه، عیرقچیلیک علئیهی بیر فمینیست حرکتین باجیلیق باجیلیغی گئرچکلشدیرهجک، تکجه سیاسی تمل اولدوغونو قبول ائتمکدهکی ایستکسیزلیکلرینه شاهید اولدوم. آیریجا قادینلار دانماقدان، آغدریلی اوستونلوگو دوشونجهلریندن قورتولدوقجا، بیلینجلرده گئرچکلشن دئوریمه ده شاهید اولدوم. بو مؤحتشم دییشیملر، فمینیست حرکته اولان اینانجیمی یئنیلهدی و بوتون قادینلارا قارشی هیس ائتدیگیم دایانیشما دویغوسونو گوجلندیردی.
گئنل باخیلدیغی زامان، فمینیست دوشونجه و فمینیست تئورینین عیرق قونوسونداکی ائلشدیرل موداخیلهلردن فایدالاندیغی گؤرولور. تک سورونلو ساحه،تئورینین پراتیکه چئوریلمهسی ایدی. آغدریلی قادینلار، عیرق آنالیزینی فمینیست آکادئمیک چالیشمالارین بؤیوک بؤلومونه سوخموش اولسالار دا بو آنلاییشین، آغدریلی قادینلارلا آغدریلی اولمایان قادینلار آراسینداکی گوندهلیک ایلیشکیلر اوزرینده چوخ بؤیوک بیر ائتکیسی اولمالیدی. عیرق باخیمیندان فرقلیلیکلره صاحیب اولان بیر توپلومدا، قادینلار آراسیندا عیرقچیلیک علیهی ایلیشکیلر قورماق چتیندیر. ایش یئرلرینین چئشیتلیلیگینه باخمایاراق، بیر چوخ اینسان هله اؤز قروپوندان اولان اینسانلار آراسیندا ایجتیماعیلشیر. عیرقچیلیک و جینسیتچیلیک بیر آرایا گلدیگی زامان، قادینلارین آراسیندا ضرر وئریجی سینیرلار یارادیر. بونو دییشدیرمگی حدفلهین فمینیست ستراتئگییالار، بو گونه قدر چوخ فایدالی اولمادیلار.
سئوگی و سیاسی دایانیشما علاقه لرینین اورتایا چیخاجاغی بیر آلان اولوشدورمانین چتینلیکلرینی آشمیش آغدریلی قادینلارلا آغدریلی اولمایان قادینلارین، باشاری ایله اویغولانمیش ستراتئگییالاری و یؤنتملری پایلاشماسی گرهکیر. فرقلی عیرقلردن گنچ قیزلار آراسینداکی ایلیشکییه آز قالا بوتونلوکله دیقت ائدیلمیر. آغدریلی گنج قیزلارین جینسیتچی شرطلنمه قارشیسیندا آغدریلی اولمایان گنج قیزلاردان بیر شکیلده داها ساوونماسیز اولدوقلارینی گؤسترمهیه چالیشان اؤن یارقیلی فمینیست آکادئمیک چالیشمالار، آغدریلی اوستونلوکچو بلیرلی بیر احتیمالی دوام ائتدیرمکدن باشقا بیر ایشه یارامیر. بو اؤن یارقیلی وارساییم بودور: آغدریلی قادینلار، ماراقلاری و دردلری هاقدا باشقا قروپلاردان داها چوخ دیقته احتییاج گؤرور و داها چوخ دیقته لاییقدیرلر، آما رنگلی گنج قیزلار، آغدریلی قادینلاردان فرقلی داورانیشلار سرگیلهیه بیلسهلر ده، آنجاق جینسیتچی شرطلنمهنی ایچسللشدیرمکله قالماییر، بؤیوک اؤلچوده و دوزلمیهجک شکیللرده جینسیتچیلیگین قوربانی اولورلار.
فمینیست حرکت و اؤزللیکله ویزییونئر قارادریلی آکتیویستلر، عیرقین و عیرقچیلیگین یئنیدن دوشونولمهسینه یول آچدیلار. بونون، توپلوموموزون بوتونو اوستونده اولوملو ائتکیلری اولدو. آما یئرلشیک قبول گؤرموش توپلومسال الشدیریلر بو اولقونو چوخ آز قبول ائدیر. عیرق و فمینیست حرکت ایچیندهکی عیرقچیلیک اوزرینه اولدوقجا چوخ یازمیش بیر فمینیست تئوریسیین اولاراق، مئیدان اوخوماسی و دییشمهسی گرکن داها بیر چوخ شئیین اولدوغونو بیلیرم. آنجاق بو گونه قدر مئیدانا گلن بؤیوک دییشیملری قوتلاماق دا عئینی درجهده اؤنملیدیر. بو قوتلاما، ینی ظفرلریمیزی آنلامامیز و مودئل اولاراق یارارلانمامیز، بونلارین کوتله سل اساسلی و عیرقچیلیک علئیهی بیر فمینیست حرکتین اولوشماسیندا ساغلام بیر تمل اولوشدورمالارینا خیدمت ائدهجکدیر.