اویان نیوز: یاشیل حرکاتییلا عینی صفده اولماغیمیز ایمکانسیزلاشدیغی اوچون یئنی صحیفه‌یه کئچملیگیک. دورودوغوموز یئرده آددیم‌لاریمیزی سایماق‌دان وازکئچملیگیک ایندی. بیزیم اوچون ایرانداکی مسئله‌لر یاشیل حرکاتینی آشیب. یئنی صحیفه آچیلماق اوزره. ایران رژیمی‌نین اؤمرونون اوزون‌لوغو و قیسا‌لیغی گوندمده. بیزیم اساسی مسئله و سوالیمیز “ ایران رژیمی نه زامان قدر دوام ائده بیلر” سورونسالی/پروبلماتیگی و بو ایستیقامتده” بیز نئیلمه لیگیک” مسئله‌سی اولما‌لی‌دیر.
نه زامانا قدر سکوت ائده جه ییک؟
گونئی آزربایجان میللی حرکاتی‌نین یاشیل حرکاتی و ایران اژیمی آراسینداکی چاتیشمایا/توققوشمایا یؤنه‌لیک مؤوقعیی هم سئویندیریجی هم ده نیگران-ائدیجی‌دیر. سئویندیریجی یانی بودور کی، میللی حرکاتیمیز اؤز ایلکه/اوصول و دوغرو دوروشوندا ایصرار ائدیر. بوتون یالتاق‌لیق و حده-قورخولارا بویون ایمیر. اؤز بیلدیگی و ایناندیغی دوغرو یولدا گئدیر. نیگران-ائدیجی طرف بودور کی میللی حرکاتیمیز بو مسئله‌یه تک آلترناتیفلی/سئچنک‌لی یاناشیر. میللی حرکاتیمیز بو مسئله‌یه “یاشیل حرکاتینا قاتیلیب-قاتیلماما” ایکیلمی ایله باخیر. بو ایکیلمی آشا‌جاق و اؤز حرکات و مانورا قابیلیتینی آرتیرارجاق آلترناتیف‌لرین آختاریشیندا دئییل. بو چرچوه‌ده نیگران-ائدیجی ایکینجی مسئله ده اودور کی، میللی حرکاتیمیز یاشیل حرکاتینی جدییه آلمیر. ۲۰۰۹-داکی حالت-ی روحییه ایله مسئله‌یه باخیر. “۲۰۰۹-دا نتیجه آلابیلمدیگی اوچون بوگونده آلابیلمز” فیکیرلر سسلندیریلیر.
بو باخیش آچی‌سی ایندی خطا‌لی‌دیر. چونکی ایندیکی مرحله‌ده هم ایران ایچین‌دکی شرط‌لر دئییشمیش هم رگیوندا/منطقه‌ده و هم ده دونیادا شرط‌لر فرقل اولموش‌دور. یاشیل حرکاتی و ایران رژیمی آراسینداکی چکیشمه قیسا سوره‌لی و آسان‌لیقلا حل اولونجاق مسئله اولماق‌دان چیخمیش و رژیمین ایچ ترازلیغینی پوزموش‌دور. مسئله ائله جدی‌دیر کی ایندی هم ایرانین اؤز ایچینده هم ده دونیادا ایسلام جومهوریتی‌نین دئوریلمسی/سرنیگونی‌سی مباحیثه ائدیلیر. حال-حاضیرداکی شرایطده گونئی آذربایجان میللی حرکاتی “یاشیل حرکاتینا قاتیلیب-قاتیلماما” ایکیلنمینی بیر طرفه آتما‌لی‌دیر. بو مباحیسه‌لر بیزی ایچین‌دن چیخیلماسی چتین اولان بیری مدار-ی بسته(قیسا دؤنگو) ایچینه سوخور. بو مباحیثه‌لر بیزیم اؤز میللی ایستراتژیمیزی گلیشدیرمه‌یه مانع اولار. منه گؤره بو مباحیثه‌لرین دؤورو بیتیب آرتیق. چونکی آرتیق بیزیم یاشیل حرکاتییلا عینی صفده اولماغیمیز ایمکانسیزلاشیب.
یاشیل حرکاتییلا عینی صفده اولماغیمیز ایمکانسیزلاشدیغی اوچون یئنی صحیفه‌یه کئچملیگیک. دورودوغوموز یئرده آددیم‌لاریمیزی سایماق‌دان وازکئچملیگیک ایندی. بیزیم اوچون ایرانداکی مسئله‌لر یاشیل حرکاتینی آشیب. یئنی صحیفه آچیلماق اوزره. ایران رژیمی‌نین اؤمرونون اوزون‌لوغو و قیسا‌لیغی گوندمده. بیزیم اساسی مسئله و سوالیمیز “ ایران رژیمی نه زامان قدر دوام ائده بیلر” سورونسالی/پروبلماتیگی و بو ایستیقامتده” بیز نئیلمه لیگیک” مسئله‌سی اولما‌لی‌دیر.
ایندیکی شرایطده بیر-نئچه آددیم ایلرله مه لیگیک. اساسی ایستراتژی‌لریمیزی گلیشدیرمه‌یه باشالامیالیییق. حاضرلیق‌سیز یاخالانماق ایستمیریکسه و آزربایجانداکی حادثه‌لر بیزیم الیمیزدن و کونترولوموزدن چیخماسینی ایستمیریکسه یعنی دؤنم اوچون ایستراتژی‌لریمی گلیشدیرملیگیک.
بیز، ۲۰۰۹-دان بری اؤنه سوردوگوموز “اوچونجو جبهه” مدلینی مباحیثه‌یه آچمالیییق. اوچونجو جبهه‌نین آچیلماسینا فیکری و عاطیفی/دویغوسال اولا‌راق اؤزوموزو حاضیرلامالیییق. اوچونجی جبهه موده‌لی‌نین دارتیشیلما زامانی گلیب. “نه زامانا قدر سوکوت ائلیه جه ییک”، “اوچونجو جبهه‌نین آچیلما زامانی گلیب-چاتیب یا یوخ” و “ اوچونجو جبهه آچیلیرسا نلر اولابی‌لر” و بنزری سول‌لارین جوابلانماسی زامانی گلیب چاتیب‌دیر.
بیزیمله نیه دوشمن‌لیک ائدیرلر؟
گونئی آذربایجان میللی حرکاتی ایراندا فعالیت ائدن مرکزیتچی بوتون گروپ‌لار، تشکیلات‌لار، شخصیت‌لر و آخیم‌لار طرفیندن قبول ائدیلمیر. میللی حرکاتیمیزی نه لیبرال‌لار قبول ائدیر نه ده مارکسیست‌لر. نه ایسلامجی‌لار قبول ائدیر نه لائیک‌لر. نه جومهوریتچی‌لر قبول ائدیر نه شاهچی‌لار. نه حاکیمیت قبول ائدیر نه ده موخالیفت. اونلارا گؤره میللی حرکاتین اصالتی یوخ‌دور. کؤک‌سوز، منحریف، شیشیردیلمیش و سوسیال بازاسی اولمایان مارژینال آخیم‌دیر. اوسته‌لیک تورکییه و قوزئی آذربایجانین ماشا‌لاری ساییلیرلار. اونلارا گؤره ایران رژیمی اؤز موخالیفتینی پارچالماق اوچون میللی حرکاتی یاراتمیش و دستکلمکده‌دیر.
بیزیمله نیه دوشمن‌لیک ادیرلر؟
میللی حرکاتین منفی ایماژین طبیعی و نورمال دئییل. بو ایماژین یارانماسیندا چئشیدلی فاکتؤرلرین دخالتی وار. بو منفی ایماژین یارانماسیندا میللی حرکاتیمیزین اؤزونون ده اؤنم‌لی رولو اولدوغونو سؤیلیه بیلریک. چونکی بیزیم مرکزیتچی گوچ‌لره باخیشیمیز هر آزامان آغ-قارا منطیقی ایله اولوب‌دور. “اونلارا نه ائدرسک دئییشمزلر” دئمیشیک. اؤزوموزو اونلاردان ائله آییرمیشیق کی اونلارلا دانیشماغی و موزاکره ائتمه یی میللی ایلکه‌لرین پوزولماسی اولا‌راق گؤروروک اؤزوموز و اونلارین آراسینا بؤیوک دووار هؤرموشوک. ائله کی ایندی بیزه قارشی بلوک شکیلده قارشی جبهه‌ده دوروب‌لار.
بو مسئله ده بیزیم خطا‌لاریمیز اولسا دا بو ایشین تعیین ائدیجی عاملی بیزلر دئیی‌لیک. گونئی آذربایجان میللی حرکاتی‌نین قارشیلاشدیغی بو پروبلئم، اصلینده فارس میللیتچی‌لیگی‌نین تورک‌لوگه قارشی آچتیغی ساواشین فرق‌لی شکیلده تظاهرودور. ایرانداکی سیاسی جریان‌لارین ایدولوژیک تمایول‌لری‌نین فرق‌لی‌لیینه باخمایا‌راق هامی‌سی فارس میللیتچی‌لیگی‌نین انتلکتول شرایطینده یئتیشیرلر. فارس میللیتچی‌لیگی‌نین تمل وارساییم‌لارینی بدیهیات کیمین قبول ائدیب اونلاری سورغولاماق احتیاجی حیسس ائتمه‌دن اؤز ایدولوژیک دوروش‌لارینی شکیللندیریرلر. فارس میللیتچی‌لیگی بوتون فرق‌لی ایدولوژی‌لرین تمل ایسکلتینی تشکیل ائدیر. ایرانین پروبلئمی آچیق شکیلده “ من میللیتچییم” دین گروپ‌لار دئییل. چونکی فارس میللیتچی‌لیگی ایندی اؤرتوک/پنهانی شکیلده اؤز وارلیغیمی سوردورور.
فارس میللیتچی‌لری‌نین بوتون چالیشما‌لاری‌نین آچیق ویا گیزلی هدفی، آذربایجانی تورکلوک‌دن آیریش‌دیرا‌راق اونو آذری تئوری‌سی چرچوه‌سینده ایران‌لی‌لیق ایچینده اریتیله‌جک شکیلده دؤنوشتورمک (ایستیحاله) و اهلی‌لش‌دیرمک اولموش‌دور. فارس میللیتچی‌لیگی یوز ایله یاخین‌دیر دؤولتین بوتون کولتورل، سیاسی، ایقتیصادی، ایداری، حربی و دیپلوماتیک ایمکان‌لارینی آذربایجانی دؤنوشدورمه ایستیقامتینده سفربر ائتمیشدیر. نئجه کی ایرانین بوتون انتئلکتول ایمکان‌لاری بو چرچئوه شکیللنمیش‌دیر.
گونئی آذربایجان میللی حرکاتی ایران تاریخینده ایلک اولا‌راق بوتون بو چالیشما‌لارا قارشی چیخا‌راق و اونلارین بدیهیات اولا‌راق گؤسترمه‌یه چالیشدیق‌لاری آرگومان‌لاری سورقولامایا باشلامیش‌دیر. آذربایجان‌لی‌لارین تورک میللتی‌نین بیر پارچاسی اولدوغونو و آذربایجانین اؤزونه مخصوص دیلی، کولتورو و عنعنه‌سی اولدوغونو دیله گتیرمیش‌دیر. بو ایدعا‌لار ایرانین انتلئکتول فضاسیندا خیانتله اتهاملان‌دیریلا‌جاق قدر یابانجی دوشونجه‌لردیر. اونلار “بو فیکیرلر هاردان چیخدی؟” دئییرلر. فارس و ایران مفهوم‌لاری اونلارین ذهنینده ائله اینیلشیب کی او داشلامیش اؤن یارغیلاری/پیش داوری‌لری سین‌دیرماق ایسته‌ین هر ادعا تهلیکه‌لی‌دیر، خیانت‌دیر و بیگانه‌لرین کومپلوسودور/توطئه‌سی‌دیر . حالبو کی، چاغداش ایران تاریخینی اوخویان‌لار بیلیر کی اصلینده فارس میللیتچی‌لیگی یابانجی‌لارین پروژه‌سی‌دیر. اینگیلتره ، آمریکا، یهودی سرمایه‌سی و عمومیتله قربین آکادمیک و سیاسی فعالیتی‌نین محصولودور.
مرکزیتچی گوچ‌لر نه قدر دموکرات‌لار؟
بیزه قارشی سرگی‌لنن منفی دوروشون آلتیندا اؤرتوک/پنهانی فارس میللیتچی‌لیگی یاتیر. مرکزیتچی گوچ‌لرین بو تفککوردن اوزاقلاشماسی اونلارین دوشونجه‌لری‌نین دموکراتیکلشمه‌سی و لیبراللشمسیله مومکون اولا‌جاق‌دیر. اونلار دموکراسینی درونیلشتیرمیی باشارارلارسا بو پروبلم‌دن اوزاق‌لاشا بیلرلر. دموکراتیک رژیم‌لرده دینی، مذهبی، اتنیک، جینسیت، سینفی و بنزری بوتون فرق‌لی‌لیک‌لر قانون طرفیندن تأمینات آلتینا آلینیر. بوگون کاناداد داخیل بیر چوخ باتی‌لی اؤلکه‌لرده رژیم‌لر اؤزلرینی ائتنیک کیم‌لیک‌لردن آریندیریلار/تمیزلییر. دؤولت‌لر دین، مذهب و جینسیت وب. مسئله لرده طرف‌سیز اولدوغو کیمین ائتنیسیته و کولتورل کیم‌لیک‌لر مسئله‌لرینده ده طرف‌سیز اولما‌لی‌دیر. “ایران فقط فارس‌لارین‌دیر” سؤزونو هچ بیر تاریخی سندله ایضاح ائتمک مومکون اولمادیغی کیمین بو دوشونجه نی هئچ بیر دموکراتیک ایلکه ایله ده آچیقلاماق مومکون دئییل. “سن تورک دئییلسن آذری سن” سؤزو هچ بیر دموکراتیک پرنسیپله اویوشماز. دئموکراتیک رژیم‌لر آسیمیلاسیونجو رژیم‌لر دئییل‌لر، تام ترسینه آسیمیلاسیونو انگلله‌ین رژیم‌لردیرلر. اگر بوگون ایراندا ۳۵ میلیونا یاخین اینسان‌لار اؤزلرینی تورک اولا‌راق آدلاندیریرلارسا اونلار تورک‌دورلر. اونلارا دؤولت‌لر “سن تورک دئییلسن آذری سن” دییه بیلمز. بو تور ایستک‌لر دموکراتیک پرنسیپ‌لره مغاییر اولدوغو کیمین اینسان حاق‌لاری‌نین دا چییننمه‌سی دئمک‌دیر. آذری تئوری‌سی ایثاباتلانماسی زور و ایمکان‌سیز اولان تاریخی اویدورما اولدوغونو بیلیریک. بو تاریخی اویدورمانین دوغرو اولدوغونو دا قبول ادئرسک بیزیم طلب‌لریمیز و ایستک‌لریمیز ده هئچ بیر تأثیر قویماز. توتالیم کی، بیز کئچمیشده احمد کسری‌نین ادعا ائتدیگیمیز شکیلده آذری اولموشوق. بو تاریخی ادعا بوگون هچ بیر معنا/آنلام ایفاده ائتمیر. چونکی اساس و میار اولان منیم بوگونوم‌دور. من ایندی اؤزومو تورک اولا‌راق بیلیرم و تورکچه دانیشیرام. ایران آدلانان جوغرافیایا هم ایسلام دینی هم شیعه‌لیک چوخ سونرا گلیب. اوندا هم ایسلامی هم شیعه‌لیگی یاساقلاماق لازیم‌دیر. “ایسلامی بوراخیب اسکی دینیمیزه دؤنمه‌میز لازیم‌دیر” دئمک گرکیر. چاغداش تاریخیمیزده بون‌لاری دئدینیز و آنتی ایسلام سیاستینیز تئوکراتیک/توتالیتر رژیمین اورتایا چیخماسییلا نتیجه‌لندی. آنجاق ایندی اینسان‌لارین دین و مذهبلریله ایشینیز یوخ. ان آزی بو مسئله ده راسیونل(عقلانی) و دموکراتیک باخیشا یئتیشدیگینیز مثبت دوروم‌دور. بوگونکو چاغداش دموکراسی‌لردن تجروبه ائتدیگیمیز کیمین تاریخی هچ بیر ایدعایلا دموکرتایک حاق‌لاری باستیرماق اولماز. تاریخ فاکتؤرو اینسان حاق‌لارینی تعطیل ائتمز. مرکزیتچی‌لر هم تاریخیمیزی تحریف ائدیرلر و تحریف ائتدیک‌لری یالان تاریخ آنلاییشینا دایانا‌راق طبیعی حاق‌لاریمیزی الیمیزدن آلیرلار.
ایراندا ۳۵ میلیونا یاخین تورک یاشاییر. بو اینسان‌لار اوچون پروژه و برنامه‌نیز ندیر؟. اونلارین دیلینی، تاریخینی و کولتورلرینی نه زامانا قدر اینکار ائدجکسینیز؟ . ۳۵ میلیون اینسانین نیه اؤز دیل‌لرینده مدره‌سه‌سی یوخ‌دور؟ نیه قزته، تو و رادیوسو یوخ‌دور؟. بو سوال‌لار و طلب‌لر هله مینیمال ایستک‌لری‌دیر. تورک‌لرین مینیمال ایستک‌لرینی قبول ائتمه‌ین اؤزونو نجه دموکرات حساب ائدبی‌لر کی؟.
مرکزیتچی گوچ‌لرین دموکراسینی یاریمچی‌لیق اؤیرندیک‌لرینه دایر باشقا بیر اؤرنک داها وئریم. دموکراتیک اؤلکه‌لرده دینی، مذهبی، جینسی،صینفی وب. اولغولار اطرافیندا هم سیاسی هم مدنی پلاندا تشکیلاتلانماق سربست‌دیر. اینسان‌لار اؤز دیل، تاریخ و مدنیت‌لرینی قوروماق اوچون تشکیلاتلانما حاق‌لاری واردیر. دؤولتین ان اؤنم‌لی گؤروی بو تشکیلاتلارین امنیتینی تامین اتمک‌دیر. گونئی آذربایجان میللی حرکاتی، ایران ایچین‌دکی یاشایان آذربایجان تورک‌لری‌نین سیاسی آخیم‌لاری‌نین بیری‌سی‌دیر. بو حرکت بوگون ده وار اولدوغو کیمین ایران ایسلام جومهوریتی دئوریلسه ده یئنه ده وار اولا‌جاق‌دیر. بو حرکتین ایستک و طلب‌لرینی قبول ائتمه‌یه بیلرسینیز، آنجاق اونو یاساقلاماق، یوخ ائتمک و سیاسی خریطه‌دن سیلیب آتمایا حاقینیز یوخ‌دور. اونو یوخ ائتمک اوچون بو قدر اخلاق دیشی یالان، ایفتیرا، شانتاژ و پسیخولوژی اوپراسیون‌لارا تشببوس ائتمک فاشیزان داوارنیش‌دان باشقا بیر شئی دئییل. بو تور گیریشیم‌لرین دموکراسی و اینسان حاقلارییلا اویوشمایاجاغی آشیکاردیر. گونئی آذربایجان میللی حرکاتی‌نین سیاسی قدرینی فقط آذربایجان‌لی‌لار تعیین ائدبی‌لر. مرکزیتچی‌لر دموکراسی‌نین فقط شیرین طرفی اولدوغونو دوشونورلر. آنجاق دموکراسی‌نین چوخ آجی طرف‌لری ده وار. ایسته مه دیگینیز و به ین مه دیگینیز تشکیلات‌لار حاکیمیته گلر و ایللرجه گئتمه‌یه ده بیلرلر. دموکراسی نتیجه‌سی بل‌لی اولمایان آنجاق قورا‌لی بل‌لی اولان بیر اویون‌دور. اؤلچو و اساس میللتین ایراده‌سی ایسه و او دا دموکراتیک سئچیم‌لرله تظاهر ائدیرسه و بو قورا‌لی هامیمیز قبول ائدیریک سه، اوندا دموکراتیک اولقونلوغا/بولوغا چاتمیشیق دئمک‌دیر. قرب دموکراسی‌سی‌نین اساس چیخیش تلوراسن اولدوغو بیلینیر. باتی‌لی‌لار دین ساواش‌لارینی انگللمک یول‌لارینی آختاریرکن تلورانس، لیبرالیزیم، دموکراسی و اینسان حاق‌لاری مفهوم‌لارینا گلیب چاتیب‌لار. باتی دموکراسینی دینی، کولتورل، ائتنیک و مذهبی فرق‌لی‌لیک‌لری تأمینات آلتینا آلماق اوچون کشف ائدیب‌دیر. بیز ده باتی‌دان اؤیرنملیگیک.
مرکزیتچی گوچ‌لر اؤزلرینی دموکراسی حواری‌سی و بیزی ده انگل اولا‌راق گؤستریرلر. آنجاق بیلمه‌لی‌دیرلر کی اونلارا دموکراسینی بیز اؤیرتتیگیمیز اوچون دموکراسی‌نین نه اولدوغونو اونلاردان دا یاخشی بیلیریک. بیز اونلارا “فارس میللیتچی سؤیلمی ایله دموکراسی اولماز” دئییریک. ایراندا ایستیبدادی یوخ ائتمک ایسته ییرکسه گلین اونو اورتایا چیخاران بوتون دوشونجه، ایدولوژی و قوروم/قورولوش‌لاری ییخاق. ایستیبدادی اورتن/تولید ائدن و اونو بسله‌ین عامل‌لر اولدوغو سوره‌جه ایستیبداد یئنه گله‌جک. فرق‌لی گئییم، رنگ، دیل و گفتمانلا/سؤیلمله گله‌جک. مرکزیتچی‌لر یاپیسال/ساختاری دئییشیم ایستمیرلر. اونلار ایستیبدادی/دیکتاتورلوغو اورتایا چیخاران سوسیال، کولتورل، ایقتیصادی و سیاسی یاپیلارین/ساختارلارین دئییشمه‌سینی ایستمیرلر. بیزیم اساس دردیمیز و مسئله‌میز بودور.
“هر بیر میللی فعال بیر میسیونر” ایستراتژی‌سی
مرکزیتچی‌لر حاق‌سیز اولدوق‌لاری حالدا حاق‌لی گؤرسنیر‌لر. چونکی هر زامان اولدوغو کیمین بوگون ده دونیانین بؤیوک گوچ‌لر اونلارین آرخاسیندا‌دیر. اونلارین الینده چوخ چشیدلی تبلیغات و تأثیر قویما ایمکان‌لاری وار. اونلارین بیزیم علیه یمیزده یایدیق‌لاری ایفتیرا‌لار زامان ایچینده بیزه ضرر وئرمه‌یه باشلایاجاق. بو ایفتیرا‌لارین بیزه ضرری چوخ بؤیوک اولابی‌لر. دونیا ایچتیمایتی ایله علاقه‌لریمیزی زدلیبی‌لر. بین الخالق تشکیلات‌لارلا موناسبتیمیزی منفی لشدیربیلر. دونیانین بؤیوک گوچ‌لرینی بیزیم دوشمنیمیزه چئویربی‌لر. آذربایجان-تورک میللتیله اولان موناسبتیمیزه زیان وئره بیلر.
بیز ایفتیرا‌لاری‌نین قاباغینی ایندی‌دن آلابیلمزسک چوخ چتین‌لیک‌لرله اوزلشجه ییک. بو ایفتیرا‌لارلا بیرلیکده ساواشمالیییق. هر کس اؤز ایمکان دایره‌سینده معاریفلندیرمه ایشی ایله مشقول اولما‌لی‌دیر. حقیقت‌لری هم میللتیمیزه هم دونیایا آنلاتمالیییق. دونیایا حقیقتی آنلاتماق اوچون تلویزیونا چیخماق لازیم دئییل. ایش یئرین‌دکی اینسان‌لارا، دوست‌لارمیزا، قوهوم–قرابا‌لاریمیزا و کیمینله دانیشابیلیرکسه دانیشمالیییق. ایندی “میسیونر” اولما زامان‌دیر. آذربایجان-تورک میللتی‌نین “میسیونرلری” اولا‌راق اؤز فیکیر و ایستک‌لریمیزی دونیایا چاتدیرمالیییق.
هر میللی فعالین بیرینجی وظیفه‌سی ندیر؟
گونئی آذربایجاندا گرچک سیاسی گوچ کیم‌دیر؟ گونئی آذربایجان میللی حرکاتی گونئی آذربایجان سیاسی حیاتینا حاکم سیاسی حرکت اولا‌راق ادعا ائدبیلریکمی؟. ایران ایچین‌دکی آذربایجان تورک‌لری‌نین سیاسی داورانیش/رفتارلاریندا اؤز میللی کیم‌لیک و هوویت‌لری نه قدر تأثیر قویور؟. یاشیل حرکاتی و ایران رژیمی چاتیشماسی/توققوشماسیندا سس‌سیز قالان آذربایجانین بو سیاسی رفتارینی اونون میللی بیلینچ/شعورو اساسیندا آنالیز ائتمه‌یه نه قدر حاقیمیز واردیر؟ بو آنالیزلری هانسی اجتیماعی، سیاسی و ایقتیصادی فاکت‌لارا دایان‌دیریریق؟ ایران ایچین‌دکی آذربایجان تورک‌لری ایران سیاسی حیاتینداکی اصلی و اساسی تضادی/چلیشکینی نه اولا‌راق گؤرورلر؟ اونلارین گؤزونده میللی مسئله اساسی مسئله دیرمی؟ میللی مسئله اونلارین اساسی مسئله‌سی اولدوغونو هاردان بیلیریک؟ آذربایجان تورک‌لری‌نین میللی شعورو “فارس میللیتچی‌لیگی اولما‌دان ایراندا دموکراسی اولماز” دیه‌جک قدر یوکسلیب می؟ نیه دایانا‌راق ادعا ائدیریک کی آذربایجانین بیرینجی مسئله‌سی اونون میللی مسئله‌سی‌دیر و ایقتیصادی، سوسیال و سیاسی مسئله‌لری ایکینجی درجه‌لی اولا‌راق گؤرور؟ باشقا بیر سؤزله، گونئی آذربایجاندا یاشایان تورک‌لری نه قدر تانییریق؟ اوغروندا موباریزه ائله دیگیمیز آذربایجان تورک‌لری حاقیندا قاپساییجی تحلیل/آنالیزمیز وارمی؟.
یوخاریداکی سوال‌لار سیزه شاشیردیجی گلبی‌لر. آنجاق او سوال‌لارا جواب وئرمه‌ین سیاسی حرکتین نتیجه آلماسی او قدر ده آسان دئییل. بیز نتیجه آلماق ایستییریکسه اؤز میللیته‌میزی یاخشی تانیمالیییق. میللی حرکاتیمیزین گوجونو، ایمکان‌لارینی و سینیرلیق‌لی‌لارینی (محدودیت) یاخشی بیلمه لیگیک. آذربایجانین شهر و کندلرینده نه قدر نفوذوموز اولدوغونو دوغرو اؤلچمه لیگیک. هانسی اجتیماعی/سوسیال صینیف‌لارین بیزیمله اولدوغونو دوغرو تشخیص ائتمه لیگیک. آذربایجانین اؤز میللی کیم‌لیک و هوویتی یولوندا نه قدر فداکارلیک ائلمه قاپاسیته/ظرفیتی اولدوغونو اوبجکتیف اولا‌راق دیرلندیرمه لیگیک. آذربایجان-تورک میللتی‌نین بیزدن نه گؤزلدیگینی و اونلارا نه وئرمه‌میز گرکدیگینی دقتله آراشدیرمالیییق.
یوخاریدا بلیرتدیگیم مسئله‌لری نه قدر دقته آلیریق؟. دوغروسونو سؤیلمک گرکیرسه دقته آلمیریق. “ بابام دئدی کؤر دئدی هر گلنه وور دئدی” منطیقیله موباریزه اولماز. میللتینی تانیمایان سیاسی حرکت- نه قدر نیتی یاخشی اولارسا دا اولسون- اؤز میللتینی فلاکته آپاریب چیخاردار. گلینن نوقطه‌ده اؤز میللتیمیزی هر طرف‌لی تانیمایا احتیاجیمیز وار. بعضی‌لرمیز “ بیز تانییریق” دئیه بیلرلر، آنجاق، اونلارا دا دئمه‌لییم کی تاسوفله تانیمیریق. بیزیم هله ده گونئی آذربایجانین ایقتیصادی ایمکان و محدودیت‌لری حاقیندا سامبال‌لی و ال ایله توتولور تحلیلیمیز یوخ‌دور. بیزیم هله ده اؤز ایچیمیزدکی مذهبی آزلیق‌لاریمیز(اهل-ی حق و سنی‌لر) حاقیندا نه ایستاتیستیک(آماری)فعالیتیمیز وار نه ده اونلارلا نئجه رفتار ادجییمیز حاقیندا دموکراتیک برنامه‌میز وار. تاسوفله بو لیستنی سون‌سوزا قدر اوزاتماق مومکون‌دور .
دئیه بیلرسینیز کی بو ایشلر متخصص‌لرین ساحه‌سی اولدوغو اوچون بون‌لار آراشدیرماجی‌لارین گؤروی‌دیر. اون دا من ده سوروشارام کی بس سیاستچی‌لر نه ایشه یارارلار؟ بیزیم سیاسی تشکیلات‌لاریمیزین ایشی ندیر؟. منه گؤره گونئی آذربایجان میللی حرکاتینداکی تشکیلات‌لار اؤز گؤرو‌لرینی یئرینه گتیرمیرلر. بوتون بو مسئله‌لری ایشیقلان‌دیرماق اوچون کولئکتیف(جمعی) چالیشمایا احتیاج واردیر. کولئکتیف فعالیت‌لر ده تشکیلاتلارین گؤروی‌دیر.
گونئی آذربایجان میللی حرکاتی نتیجه آلماق ایستییرسه اؤز میللتینی و او میللتین ایچین‌دکی نفوذ و محدودیت‌لرینی تانیما‌لی‌دیر. اوسته‌لیک هر زاماندا گؤزلری ده او اینسان‌لارین اوستونده اولما‌لی‌دیر. اونلارین درد، سئوینچ، اومود، آرزو و قورخولارینی یاخشی بیلمه‌لیدیر . بیز اؤز میللتیمیزی گؤزلمله ملیگیک، موشاهیده آلتیندا توتمالیییق. بیزیم گؤزلمیمیز پولیس و گوونلیکچی گؤزلمین‌دن فرق‌لی اولما‌لی و آنالیزجی گؤزویله باخمالیییق. بیزیم گؤزلمیمیزین نسنه‌سی (مفعول-ی شناسایی‌سی) میللتیمیزین کولئکتیف تمایول‌لری، آرزولاری، قورخولاری و گله‌جک اوچون دوشونجه‌لری اولما‌لی‌دیر. بیز اؤز میللتیمیزین فارس میللیتچیلیگین‌دن، ایرانچیلیقدان، مرکزیتچی گوچ‌لردن و مرکزیتچی سیاسی آخیم‌لاردان نه اندازه ده قوپوب-قوپمادیغینی بیلمه لیگیک و بو مسئله نی ده هر زامان گؤزلم آلتینا آلمالیییق.
بو ایشلر تشکیلاتلارین وظیفه‌سی اولدوغو حالدا اونلارین بو ایستیقامتده فعالیت ائتمه نیت‌لری یوخ‌دور. گؤرولدوگو کیمین مسولیت فردلرین اوستونه دوشور. بو ایش اوچون میللی فعال‌لار اؤزلرینی یئتیشدیرمه‌لی‌دیرلر. سیاست، سوسیولوژی، ایقتیصاد، پسیخولوژی (روانشناسی) و بین الخالق علاقه‌لر حاقیندا چیخان کیتاب و مقاله‌لری اوخوماق گرکیر. زاماینیمیز آزدیر. “هر کس اؤزونون مسئولودور” ایلک/پرنسیپیله عمل ائده‌رک آراشدیرما و اوخوما فعالیتیمیزی باشلامالیییق. کیتاب، مقاله و کیچیک یازی اولاسا ده بله اوخوماغین اؤزو ده بیر موباریزه اولدوغونا اینانمالیییق. آراش‌دیرماق اؤزو ده موبریزه‌نین اؤنم‌لی پارچاسی‌دیر. بو ایستیقامتده هر کس اؤزونو یئتیش‌دیرمکله مسئول اولدوغونون بیلینجینده اولما‌لی‌دیر. بیز اؤز تئوریک بیلگیمیزی ایلرلتمه لیگیک و بونونلا برابر اؤز میللی ساحه‌میز (گونئی آذربایجان) حاقیندا دا چوخ یؤن‌لو و اوبجئکتیف بیلگی و معلومات‌لارا صاحب اولمالیییق. بیزیم میللی حرکاتیمیزدا ضیا‌لی یوخ‌دور دئییلر. ضیا‌لی گؤی‌دن زنبیلله دوشومور کی. ضیا‌لی‌لار گئجه-گوندوز اوخویا‌راق یئتیشیرلر. اینسان‌لارین چوخو اؤز حیاتلارییلا مشغول اولارکن اونلار اوخویورلار. او قدر اوخویور و دوشونورلر کی اونلارین دا “روح‌لاری ترله ییر”.
ایران رژیمی اوچوروما دوغرو گئدرکن گونئی آذربایجان دا یاواش یاواش عصیانا حاضیرلاشیر. بیز اؤزموزو حاضیرلاساق دا حاضیرلاماساق دا آذربایجان عصیان ائده‌جک. آذربایجانین عصیانی بیزیم ایستک و ایراده‌میزدن موستقیل اولا‌راق گرچک‌لشه‌جک. آذربایجان بیزی گؤزلمه‌یه‌جک. گونئی آذربایجان عصیان ائتدیگی زامان اونو میللی حرکاتیمیز رهبرلیک ائتمه‌لی و ائدبیلمه‌لی‌دیر.
اونا گؤره گونئی آذربایجانی تانیمالیییق. اونو درینلمه‌سینه اؤیرنمه لیگیک. تمایول‌لرینی بیلمه لیگیک. اونا گؤره سؤزومو ینه ده تکرارلاییرام: هر بیر گونئی آذربایجان میللی فعا‌لی اؤزونو سیاسی متخصص کیمین یئتیشدیرمه‌لی. بو “مومکون دئییل” دئمه یین. مومکون‌دور. ائتدیگیمیز هر تور تنبل‌لیک و ضعییف‌لیک میللتیمیزین ضررینه اولدوغونون بیلینجینده اولمالیییق. تنبل‌لیگی بوراخما‌لی و یولا قویولمالیییق. آتا‌لاریمیز “گؤز قورخاق‌دیر آیاق ایسه ایگید ” دئییب‌لر.
گونئی آذربایجان میللی حرکاتی‌نین آنا آخیشی
گونئی آذربایجان میللی حرکاتی اله بیر مورککب مدنی، سیاسی و سوسیال ترکیبه صاحب‌دیر کی اونون اصیل ماهیتینی و اؤزل‌لیک‌لرینی تانیماق و تانیملاماق چتین‌دیر. میللی حرکاتا اوزاق‌دان بیر موشاهیدچی کیمین باخدیغینیزدا داغینیق، تشکیلات‌سیز، ائلیتا‌دان محروم، ایچ ایختیلاف‌لارین درین اولدوغو، مئدیا‌دان محروم (قزئته، تلویزیون، ژورنال وب اولمادیغی.)، رهبریتی اولمایان و حرکات ایچینده اؤز باشینالیغین حاکم اولدوغونو دوشونبیلرسینیز. بو موشاهیده‌نیزدن یولا چیخا‌راق میللی حرکاتین اولمادیغینی یا دا گوج‌سوز و سیاسی سفربرلیگی‌نین ضعییف اولدوغو ادعاسیندا اولابیلیرسینیز. آنجاق گؤرونتولر هر زامان دوغرولاری گؤسترمه یه بیلر. اوزاق‌دان گؤردوک‌لرینیز سیزی یانلیشلیغا سوکدبیلیر. میللی حرکاتین گرچیینی و اؤزلوگونو اؤیرنمک اوچون اؤنجه‌لیکله گؤردوگونوز او چوروک قابیغی سؤکوب آتاجاقسینیز. سیزین یانیل‌دان او چوروک قابیغین آلتین‌داکی آغیللی و تجروبنی گؤرونجه شاشیراجاقسینیز. بیر داها اؤزونوزه اعتیراف ائدجکسینیز کی حقیقت سیزین گؤرمدیک‌لرینیز و بیلمدیک‌لرینیزده گیزلی‌دیر. سیزین باخیشینیزی چوروک قابیق فورمالاشدیرمیش. اصلینده اینسانین دونیا گؤروشونو بیلگی‌سی دییل ده جهالتی شکیللندیریرمیش.
میللی حرکاتین عمومی-میللی تشکیلات‌لاری اولماسا دا میللی حرکاتیمیزا خودجوش/اؤزلوگون‌دن هارمونی حاکم‌دیر. عمومی سفربرلیک ایحتیاجی هیسس ادیلدیگینده میللی حرکاتین توپ یئکون ایراده‌سی اینی نوقطه‌ده بیرلشیر. بابک قالاسی حماسه‌سینده، ۲۰۰۶ مای حادثه‌لرینده، یاشیل حرکاتینا قارشی اورتاق مؤوقعی سرگیلنمه‌سینده و تراختور کیمین افسانه‌نین یارادیلماسیندا اورتاق ایراده‌نین اوراتیا چیخماسی بو اولقونون گؤسترجی‌سی‌دیر. میللی حرکاتیمیزدا رهبریت پروبلئمی اولسا دا میللی حرکاتیمیزا باشی بوشلوق، آیلاق‌لیق و سرسری‌لیک حاکم دئییل. تام ترسینه راسیونالیت/عقلانیت و منطیق حاکم‌دیر. ۱۹۹۷-ده محمد خاتمی حاکیمیته گلدیگینیده میللی حرکاتیمیز او دؤنم‌دن ان یاخشی شکیلده فایدالاندی. او دؤنمه حاکم اولان رئفورم گفتمانینی/سؤیلمینی اؤز میللی گفتمانی ایستیقامتینده دؤنوشدوردو(ایستیحاله). نیسبی اولا‌راق آچیلان سیاسی فصا‌دان نهایت ایستیفاده ائتمه یی باجاردی. ایراندا رئفورم حرکاتی‌نین نتیجه وئرمیجیینی و ایران ایسلام جومهوریتی رئفورم ائدیلبیلیر دؤولت اولمادیغنیی ایلک آنلایان، اونو دیله گتیرن و اوندان کسگین خط‌لرله اوزاق‌لاشان یئنه میللی حرکاتیمیز اولدو. میللی حرکاتیمیز رئفورمجولاردان اله قوپدو کی اونلارین لیدئرلیگین‌دکی هر تور سیاسی حرکات‌دان اوزاق دورور. نئجه کی ۱۹۹۹ اویرنجی حادیثه‌لرینه نیسبی اولا‌راق قاتیشان تبریز، یاشیل حرکاتین اورتایا چیغدیغی ۲۰۰۹-دان گونوموزه سسینی چیخارتمادی. میللی حرکاتیمیز رئفورمجولارین ایسلامی دموکراسی ملغمه‌سی‌نین آلتیندا گیزلتتیک‌لری فارس میللیتچی‌لیگی گؤرونجه دیسکیندی. گؤرونوشه آلدانمادی و اونون آرخاسیندا گیزلنن یانلیش‌لیغی گؤردو. گؤزل، بزنمیش و هر تور آکسوارا (تزینات) بورونموش گلی‌نین “ یالانچی گلین” اولدوغونو آنلادی.
بون‌لارین هامی‌سینی سنین او تشکیلاتی‌سیز، داغینیق، لیدرسیز و سفربرلیک گوجو اولمادیغی ادعا ائتدیگین حرکات گرچکلشدیردی. بورادا سنین گؤرمدیگین ویا گؤرمک ایستمدیگین گیزلی بیر ایراده و عقل یوخ مو؟. بون‌لارین اؤز-اؤزونه گرچکلشمه‌سی سنین اوچون هچ بیر آنالام ایفاده ائتمیرمی؟. میللی حرکاتیمیزین گؤزل‌لیگی اونون درین‌لیگی و شارشیردیجی یعنی اولماسیندا‌دیر.
گونئی آذربایجان میللی حرکاتی ایچینده کولکتیف/عمومی ویجدان/شعور یارانیب. بو ویجدان فردلرین اوستونده و اونلاری یؤنلن‌دیرن گوجه چئوریلمیش‌دیر. عمومی ویجدان سؤزو سنه سویوت/موجررد گلبی‌لر. امیل دورکهایم ی خاطیرلادابیلر و حتی سنین پوست مودرن سیاسی لیتراتورونه ترس ده گؤرونه بیلر. آنجاق بیر-بیریله تشکیلاتی علاقه‌سی اولمایان میلیون‌لارجا اینسانین اینی دویقو، دوشونجه و ایرا‌دنی پایلاشماسی ساده‌جه بیر تصادوف اولابیلمز بیر-بیریله اوز-اوزه ویا تشیکیلاتی علاقه‌سی اولمایان و حتی بیر چوخ یرده ده علاقه‌لرین قوپوق اولدوغو حال‌لاردا ینه ده اورتاق دویقو، دوشونجه و ایراده‌نین پایلاشیلماسی آنلام‌لی‌دیر. دمک کی، بوتون بو اینسان‌لاری بیر-بیرینه باغلایان بیر “بیز “واردیر. اونلار او “بیزده” بیر-بیرلرینی تاپیر و بیرلشیر. “بیز” اولگوسو اصلینده فارس‌لیق‌دان و ایران‌لی‌لیق‌دان اؤزونو آییران آذربایجان-تورک کیم‌لیگی‌نین درونلشمه‌سی دمک‌دیر. “بیز” آلقی‌سی اوستونده طلب‌لر، آرزولار ، فورصت‌لر، قورخولار و ته‌لیک‌لر بلیرگینلمیش و اؤزونو ایفاده اتمه‌سه ده اؤز نیهایی چرچوه‌سینی تاپمیش‌دیر.
بو اینسان‌لارین “ بیز” تانیملارینداکی بیرلیکده‌لیک‌لری اونلاردان موستقیل اولان و اونلارا یؤن ورن کولکتیف ویجدان/شعوروی یارا‌دیر. کولکتیف ویجا‌دان میللی حرکاتین آنا آخیشینی تعیین ادیر. گونئی آذربایجان میللی حرکاتی‌نین آنا آخیشی ایسه عمومی عقل، اورتاق ایراده، خوشونت‌دن اوزاق دورماق، دئموکراتیک پرنسیپ‌لره اویماق، رادیکالیزم‌دن چکینمک، دونیایلا بوتونلشمک/انتگراسیون و میللی-اومومی منفت‌لردن تویز ورممک کیمی ایلکلر/پرنسیپ‌لر اساسیندا فورمالاشیر.
گونئی آذربایجان میللی حرکاتی‌نین آنا آخیشینی اؤیرندیگین زامان اوزاق‌دان داغینیق، تشکیلات‌سیز، رهبریت‌سیز و باشی بوش گؤرسنن حرکات گؤزونده دئییشه‌جک‌دیر. اوندا گؤره‌جکسن کی گونئی آذربایجان میللی حرکاتی تام آنلامییلا مودرن سوسیال حرکات‌لارین اؤزل‌لیک‌لرینی داشیییر.
یازیلار عاریف کسکین-ین فیس بوک صحیفه سیندن آلینمیش و اؤیرنجی سیته سی امکداشلاری طرفیندن کؤچورولموشدور.
گوناسکام
